Inleiding: 

De overgang is een nieuwe fase in het leven van iedere vrouw. Een fase, waarin er veel verandert in het lichaam. Eigenlijk treedt het proces dat in de puberteit plaats vindt om vrucht­baar te worden in omgekeerde volgorde op. In de puberteit produceert de hypofyse (een hormoonklier in de hersenen) een hormoon die de eierstokken activeert. In de eierstokken begin­nen blaasjes te groeien (follikels genoemd) en daarin ontwik­kelen zich eitjes. Die groeiende blaasjes produceren een vrouwelijk hormoon, oestrogeen, Dit hormoon regelt de slijmvliesontwikkeling in de baarmoeder, dat iedere maand wordt afgestoten en waardoor de menstruatie optreedt. In de jaren van de overgang - in ons land treedt de laatste menstruatie gemiddeld rond het 51ste op - gaat de rijping van de folli­kels steeds langzamer, de menstruatie wordt daardoor vaak onregelmatiger. Na verloop van tijd blijft de eisprong af en toe achterwege, terwijl de follikels nog wel rijpen en er dus ook oestrogeen wordt geproduceerd. Het gevolg kan zijn dat het slijmvlies in de baarmoeder gestimuleerd blijft worden en er af en toe bloedingen optreden die heel hevig kunnen zijn. Dat proces verloopt echter steeds langzamer, er wordt ook steeds minder oestrogeen aangemaakt door follikels, totdat het op een gegeven moment stopt. De overgang kan in één jaar plaatsvinden, maar het kan ook vier of vijf jaar duren. Het hoeft lang niet altijd problemen of klachten te geven; er zijn ook vrouwen die alleen merken dat de menstruatie op een gegeven moment stopt.

 De symptomen:

 Eén van de bekendste en lastigste overgangsklacht is hevige transpiratie, de zogenaamde "opvliegers". De ene vrouw heeft daar nauwelijks of niet noemenswaardig last van in haar over­gangsperiode, de andere vrouw doet er 's nachts geen oog van dicht en wordt er ook overdag mee geconfronteerd. Tevens kunnen er pijnklachten ontstaan bij het vrijen, doordat de schede droger wordt, er kunnen lastige menstruatiestoornis­sen ontstaan, depressie, pijn in gewrichten en spieren, blaas­ontstekingen en bepaalde vormen van incontinentie. Al deze klachten worden op de één of andere manier veroorzaakt door een veranderde hormoonspiegel.  

Een veel gehoorde klacht in de overgang is de snel wisselende stemmingen. Plotseling neerslachtig worden, om niets uit het lood geslagen, opeens heel moe zijn of juist heel uitbundig en energiek. Niet alle vrouwen hebben last van deze klachten. Eenderde van alle vrouwen in de overgang heeft af en toe er mee te maken, éénderde heeft er echt last van en het overige deel merkt er weinig van. Eigenlijk lijken die stemmingen veel op wat er voor of tijdens de menstruatie gebeurt. Ook dan vindt er een sterke wisseling van hormoonspiegels plaats waar sommige vrouwen gevoelig voor blijken te zijn. Vooral vrouwen die zich normaal gesproken uitstekend in de hand hebben, krijgen het in de overgang vaak moeilijk. Dat is niet zo vreemd: ze komen dan opeens in een toestand waarbij ze het gevoel hebben de controle wat kwijt te raken en dat maakt ze onzeker. Vooral als er geen verklaring is voor de klachten en alles toch goed lijkt te gaan. Dan kun je en mag je voor je eigen gevoel toch niet depressief worden. Het is vooral voor deze vrouwen moeilijk te accepteren dat dat nu juist tijdens de overgang wel kan gebeuren. Gewoon denken: "ik moet flink zijn", helpt niet in deze periode. Het is beter om te accepte­ren dat het lichaam uit balans is en dat die invloed heeft op het hele functioneren, ook op het gevoel. Zodra de hormonale situatie weer stabiliseert, en dat tijdstip is bij iedere vrouw verschillend, worden ook de stemmingen weer gelijkmati­ger.

 De behandeling:

·   Algemeen:

Aan overgangsklachten is gelukkig veel te doen. Allereerst kan praten met vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt al een ver­lichting betekenen van de klachten of zijn deze beter te accepteren. Praatgroepen voor vrouwen in de overgang kunnen daarbij een extra hulp zijn.  

Hieronder volgen een paar algemene tips tegen opvliegingen:

• Vermijd spanningen, die verhogen de kans op een opvlieger.
• Draag katoenen, zijden of wollen kleding: synthetische vezels nemen slecht vocht op.
• Draag laagjes kleding; zo kun je bij een opvlieger makkelijk iets uittrekken.
• Koel af met plakjes komkommer op je gezicht.
• Neem afwisselend een warm en een koud voetenbad.
• Probeer te ontspannen als de opvlieger komt door rustig adem te halen.

 

·    Homeopathie / fytotherapie:

De homeopathische behandeling van overgangsklachten valt in twee gedeelten uiteen. Als eerste geeft men het passend constitutiemiddel. Een constitutiemiddel is een homeopathisch middel dat niet alleen bij de klachten past maar ook bij de gehele persoonlijkheid van de patiënt. Dit wordt klassieke homeopathie genoemd. Als tweede kan men homeopathische middelen innemen welke op overgangsklachten zelf inwerken. Dit noemt men klinische homeopathie. Voorbeelden zijn: Famosan, Klimaktolan, Agnus Cactus, Cimicifuga.

 

·   Orthomoleculaire geneeskunde:

Fyto-oestrogenen uit planten, zoals de isoflavonen uit soja, rode klaver en zoethout hebben een gunstige invloed op het overgangsproces. Soja wordt in de Aziatische landen veel gegeten. Uit de sojabonen worden tal van producten bereid; sojamelk, tofu, tempeh en miso. Het aandeel van soja in de voeding is zo hoog, dat het de Aziatische bevolking ongeveer 40 mg isoflavonen per dag levert. Een Westers voedingspatroon levert gemiddeld niet meer dan 1 mg isoflavonen per dag. Japanse wetenschappers hebben aangetoond dat daarom Japanse vrouwen minder hinder ondervinden van de overgang dan westerse vrouwen.  

 

·   Acupunctuur::

Ook acupunctuur komt voor overgangsklachten in aanmerking. In een studie werd duidelijk het aantal opvliegers beter tijdens acupunctuur behandeling* 

Al met al zijn er veel mogelijkheden om met homeopathische geneesmiddelen, voedingssupplementen en acupunctuur de overgangsklachten te verminderen.