Vitamine A en Bèta-caroteen.

Nomenclatuur en chemie:

Vitamine A (retinol) behoort tot de retinoïden en bètacaroteen tot de carotenoïden. Vitamine A komt voor in dierlijk voedsel en bètacaroteen in plantaardig.

Retinol is vetoplosbaar. Het retinolpalmitaat is wateroplosbaar. Deze stof is een chemische koppeling van retinol en het palmitaat (van palmitinezuur). Retinolpalmitaat wordt ook wel vitamine A-palmitaat genoemd. In het lichaam wordt het retinolpalmitaat weer gesplitst in het vetoplosbare retinol en het palmitaat. Vitamine A komt voor in (vis)lever, samen met vitamine D (levertraan).

Bètacaroteen is vetoplosbaar en wordt ook provitamine A genoemd. Dit wil zeggen dat het lichaam in staat is het bètacaroteen om te zetten in het retinol. Bètacaroteen bestaat uit twee gekoppelde moleculen retinol, die in het darmslijmvlies en in de lever worden gesplitst in de twee afzonderlijke moleculen vitamine A. Men vermoedt dat zoveel bètacaroteen wordt omgezet als het lichaam aan vitamine A nodig heeft. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat bètacaroteen niet alleen als voorloper van vitamine A biologische activiteit heeft, maar ook activiteit van zichzelf. Bètacaroteen is oranje van kleur (in worteltjes).

Bronnen:

Vitamine A: vis, levertraan, vlees (lever, nier), zuivelproducten
Bètacaroteen: bladgroenten, fruit, worteltjes

Tekort-karakteristieken:

• Nachtblindheid. Bijvoorbeeld wanneer de persoon bij het autorijden in het donker moeilijk kan wennen aan de duisternis na het passeren van een tegenligger met felle koplampen.

• Het niet kunnen verdragen van fel licht. Bijvoorbeeld iemand die snel geneigd is een zonnebril te dragen.

• Een droge huid en eelt onder de voeten.

Factoren voor verhoogd gebruik:

• Inspanning van de ogen (turen, naaien, boekhouden)

• Inwerking van fel licht (wintersport, kunstlicht, computer / tv- scherm)

• Roken

• Luchtverontreiniging (stad, fabrieken, verkeer)

• Gebruik van nitraten in kunstmest (nitraten vernietigen vitamine A)

Dosering:

Orthomoleculaire aanbeveling : 1,5 - 7,5 mg retinol (houd rekening met de vermeende toxiciteit van retinol; neem daarom bij voorkeur bij hogere doseringen bètacaroteen).
Bètacaroteen kan in zeer hoge dosering gegeven worden zonder dat het toxische verschijnselen geeft. Teveel aan bètacaroteen geeft een gele verkleuring van de huid.